ყველა ადამიანი ცხოვრების გარკვეულ ეტაპზე ერთხელ მაინც დგება მენტალური ჯანმრთელობის სირთულეების წინაშე. ეს არ მოიაზრებს მხოლოდ მწვავე გამოვლინებებს, არამედ არსებული სპექტრი საკმაოდ ფართოა და შეიძლება მოიცავდეს, როგორც მენტალური ჯანმრთელობის ისეთ სირთულეს, როგორიც არის კლინიკური სურათი, ასევე ცხოვრებისეული სირთულეებისგან გამოწვეულ პრობლემებს. მაგალითად, შესაძლებელია არსებობდეს შფოთვის და დეპრესიის სიმპტომები, მაგრამ არ იყოს სახეზე შფოთვითი ან დეპრესიული აშლილობა. მენტალური ჯანმრთელობა იგივეა, რაც ფსიქოლოგიური, ან ფსიქიკური ჯანმრთელობა. როდესაც გვეკითხებიან, – „როგორ ხარ?“, ეს არ უკავშირდება პასუხს მხოლოდ ფიზიკურ ჯანმრთელობაზე. ეს შეკითხვა ამავდროულად მოიაზრებს, თუ

იმდენი რამე მაქვს სათქმელი მიჭირს ვთქვა „რამე“… დღეს 2 აპრილია, აუტიზმის შესახებ ცნობადობის ამაღლების დღე. მინდა მოვახერხო ვთქვა „რამე“ ჩემს მეგობრებზე, რომლებსაც აუტისტური სპექტრის აშლილობა აქვთ. არავის არაფერს მოვუწოდებ, რადგან მოწოდებები ხშირად გვაშორებს ამ მოწოდებების მიზანს, იმ ხიბლს, რაც შეიძლება სინამდვილემ მოგვცეს. ცოტა ხნით, ვეცდები გავხდე თქვენ, ჩემო მეგობრებო: გამოგიცდიათ, როცა ვერ ხვდებით სხვა რას გეუბნებათ ან თქვენი საუბრის არ ესმის სხვას სწორად? – მე შეიძლება უფრო მძაფრად და ხშირად მქონდეს ეს გრძნობა. გამოგიცდიათ, მარტო ყოფნის ძლიერი სურვილი, როცა დამღლელი

1) დაღლილობა გადაღლილი ბავშვები უფრო მეტად ავლენენ რთულ ქცევას, ვიდრე დასვენებულები. შესაბამისად, დაღლილობის, როგორც რთული ქცევის ერთ-ერთ გამომწვევ ფაქტორად განსაზღვრა სრულიად ლოგიკურია. უფროსებიც კი, დაღლილობისას საკუთარი თავის ყველაზე ცუდი ვერსიები ვართ. აუცილებელია დავრწმუნდეთ, რომ ბავშვი საკმარისად იძინებს და ისვენებს, რაც პირველი ნაბიჯია რთული ქცევის შესამცირებლად. 2) შიმშილი დაღლილობის მსგავსად, შიმშილიც რთული ქცევის მაპროვოცირებელ ფაქტორად შეგვიძლია განვიხილოთ. მაგალითად, ხშირია, როცა ბავშვი სკოლის შემდეგ ავლენს რთულ ქცევას, რადგან მშიერია, ან იმ დროს, როცა ერთი კვებიდან მეორემდე შუალედი ხანგრძლივია, რაიმე მიზეზის გამო. ბავშვების

ემპათია მოიცავს განსხვავებული პერსპექტივების აღქმასა და სხვა ადამიანების დაფასებას. ეს არის თანაგრძნობა, თანაგანცდა. შეუძლია თუ არა მშობელს ბავშვში ემპათიის გაღვივება? ქვემოთ ჩამოთვლილია რამდენიმე რჩევა, რომლებიც დაფუძნებულია კვლევებსა თუ პრაქტიკულ შრომებზე. 1. გამოხატეთ თანაგრძნობა თქვენი შვილის მიმართ და ასევე, აჩვენეთ სხვების თანაგრძნობის მაგალითი. ბავშვები ემპათიას ჩვენზე დაკვირვებით სწავლობენ და იმასაც აკვირდებიან, ჩვენ თვითონ რამდენად ვართ მათ მიმართ თანამგრძნობები. ეს განცდა მათში აყალიბებს ნდობას და განამტკიცებს უსაფრთხო ურთიერთკავშირს. ასეთი ტიპის მიჯაჭვულობა არის საკვანძო იმისთვის, რომ მათ გაიაზრონ და გაიზიარონ ჩვენი ქცევის მოდელი,

კითხვის სიყვარული ბავშვებისათვის ადვილი მისაღწევი არ არის, ბავშვები საკმაოდ რთულ პირველ ეტაპს გადიან კითხვის სწავლის დროს, რაც დიდ ძალისხმევასა და მუშაობას საჭიროებს, როგორც ბავშვის, ასევე მშობლისა თუ მასწავლებლის მხრიდან. მას შემდეგ, რაც ეს რთული ეტაპი გადაილახება, კითხვის საშუალებით ბავშვი უამრავი ჯადოსნური და ზღაპრული კარის შეღებას შეძლებს, რაც მის წარმოსახვის უნარს ავითარებს. ზოგადად, კითხვის დაწყებას ასაკი არ აქვს და არასოდესაა გვიანი, თუმცა ამ სტატიაში შევეცდებით ადრეულ ეტაპზე კითხვით დაინტერესების სასარგებლო შედეგების გრძელი სიიდან რამდენიმე ყველაზე მნიშვნელოვანი შემოგთავაზოთ: ადრეულ ასაკში კითხვის პროცესთან

რა არის თამაში? − ეს არის სამყაროს შეცნობის საუკეთესო შესაძლებლობა; მომზადებაა რომ შეძლო გაითამაშო როლები, ქცევები, მიიღო კითხვებზე პასუხები, მოდელირება გააკეთო სხვისი ქმედების, საკუთრი დამოკიდებულება ჩამოაყალიბო სიტუაციებთან და მოვლენებთან დაკავშირებით. ხშირად ბავშის თამაში სადიაგნოსტიკო მნიშვნელობის მატარებელიც არის, ვინაიდან იგი აკოპირებს ზრდასრულის თანატოლის, თუ მოზარდის ქცევას. თამაშს უდიდესი ადგილი უკავია შემეცნების პროცესში. სამყაროს შემეცნების თანდაყოლილი უნარია და ეს კარგად ჩანს ბავშის განვითარებაში. როგორ ყალიბდება ბავშვი? ადრეულ ეტაპზე ბავშვი ხელებს, სათამაშოს, უცხო საგნებს იდებს პირში, აღიქვამს ფაქტურებს, გემოს, ტემპერატურას… ამ ფორმით სწავლობს

აქამდე ითვლებოდა, რომ ეს პერიოდი 10-დან 16 წლამდე ასაკს მოიცავს, მაგრამ დღესდღეობით გარდატეხის ასაკის ათვლას 9 წლიდან იწყებენ. თუმცა, მაინც ინდივიდზეა დამოკიდებული, რამდენად აქტიურია მასში შრომისმოყვარეობა და არასრულფასოვნების განცდა. სკოლა შეფასებითი გარემოა, იქ წერენ ნიშნებს, რათა წაახალისონ მოსწავლის შრომა. ხანდახან ბავშვის მიმართ დამოკიდებულება არაჯანსაღად კრიტიკულია, გნებავთ მშობლის და გნებავთ მასწავლებლის მხრიდან. ამას ხსნიან იმ არგუმენტით, რომ კრიტიკულობა შექებაზე მეტად სასარგებლოა მოზარდისათვის. მე ვარ ის თაობა, რომლის მშობლებს მიაჩნდათ, რომ შვილი არ უნდა შეაქო. ის სხვამ უნდა შეაქოს. არის ასეთი ცნობილი

პატარა ასაკში ბავშვები ხშირად უარს ამბობენ საკუთარი სათამაშოების გაზიარებაზე და მათი ნივთების სხვისთვის თხოვებასაც განსაკუთრებით მტკივნეულად განიცდიან. ამ დროს მშობლები პატარების სიძუნწეზე დარდობენ ხოლმე და ცდილობენ, როგორღაც მათ სიკეთისა და ხელგაშლილობისაკენ უბიძგონ. ნოტრ დამის უნივერსიტეტის მიერ ჩატარებული კვლევა „ხელგაშლილობის შესახებ“ ხელგაშლილობას განმარტავს, როგორც „სხვებისთვის თავისუფლად და გულუხვად სიკეთის მიცემას“. მშობელთა უმრავლესობას სურს, თავისი შვილი ასეთი დადებითი თვისების მატარებელი იყოს, მაგრამ ცოტა მათგანმა თუ იცის, რომ ხელგაშლილობა შეიძლება ისეთივე აუცილებელი აღმოჩნდეს ჯანმრთელობისთვის, როგორც ჯანსაღი კვება, ფიზიკური ვარჯიში და სწორი ძილი. როგორ მოქმედებს ხელგაშლილობა ბედნიერებაზე?

სამიდან ორი მშობელი ამბობს, რომ გაუჭირდებოდათ, განესაზღვრათ აქვს თუ არა მათ შვილს დეპრესია. მშობლებისათვის შემაძრწუნებელია იმაზე ფიქრი, რომ მათ შეიძლება დეპრესია შვილებში ვერ შენიშნონ. სამწუხაროდ, ხშირად ეს მოლოდინი მართლდება. მიუხედავად იმისა, რომ მშობლების მცირე ნაწილი დეპრესიის მქონე შვილის დახმარებისათვის შესაბამის სპეციალისტს დროულად მიმართავს, საპირისპირო რამ გაცილებით ხშირად ხდება. როგორც წესი, იმ დროისთვის, როდესაც მშობლები დახმარებისათვის მომმართავენ, ბავშვი უკვე ძლიერ შფოთვასა და დათრგუნვილობას, დაახლოებით, ორი ან სამი წლის მანძილზე მაინც განიცდის. თუ იმას გავითვალისწინებთ, რომ დეპრესია და თვითმკვლელობის შედეგად გარდაცვალების სიხშირე

ნეიროფსიქოლოგია გვეუბნება, რომ ჩვენი თავის ტვინი საკმაოდ რთულად ორგანიზებული სტრუქტურაა, რეალურად ადამიანი კი იბადება ყველა მზა სტრუქტურით, მაგრამ დაბადების შემდეგ უმნიშვნელოვანესია, რომ ეს ფუნქციები სტრუქტურულად განვითარდეს, დაიხვეწოს, დიფერენცირდეს. ხშირად მომყავს ხოლმე მაგალითად კუნთთან დაკავშირებული ანალოგია. სპორტსმენის კუნთთა სისტემას და ჩემს კუნთთა სისტემას ვადარებ ერთმანეთს. რა არის განსხვავება? სტრუქტურულად ორივეს გვაქვს ეს ყველაფერი, მაგრამ სპორტსმენის კუნთები ბევრად უფრო დახვეწილი, მოქნილი და ძლიერია და ბევრად უფრო მეტის გაკეთების შესაძლებლობას აძლევს მას, იმიტომ, რომ ის მიზანმიმართულად ავარჯიშებს მათ. შესაბამისად, თავის ტვინსაც სჭირდება ვარჯიში;